“Teatr na rzecz zmian i solidarna młodzież Europy” to dwuletni projekt Stowarzyszenia Aktywne Kobiety, Stowarzyszenia Ogrody Teatru z Katowic i działającej w ramach stowarzyszenia grupy 4People realizowany w latach 2021-23 w ramach programu Europejski Korpus Solidarności. Projekt daje młodym ludziom z Europy i krajów partnerskich szansę rozwoju w ramach szeroko rozumianej sztuki teatralnej, w szczególności teatru partycypacyjnego i społecznego PLAYBACK/FORUM. 

W czasach kryzysów jakie toczą współczesną Europę, zaangażowanie młodzieży, jej wiara w lepszy świat, zdolność wyrażania idei i wpływania na swoje i innych życie są szczególnie cenne. Twórczość połączona ze społeczną odpowiedzialnością, tolerancją oraz nieograniczoną wyobraźnią tworzy nie tylko nowe światy, ale także wielkie możliwości, a kreatywność jest odwieczną siłą napędową ludzkości. Ta wyjątkowa cecha daje szansę porzucenia utartych schematów i stereotypów na rzecz stworzenia nowych nieograniczonych możliwości oraz wprowadzenia istotnych zmian w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych.

Partycypacyjne i nowoczesne formy teatru na rzecz zmian, jak Forum, czy Playback są dziś skutecznymi sposobami reagowania na współczesne problemy społeczne, przy wykorzystaniu szerokiego potencjału różnych grup i gotowości ich emocjonalnego zaangażowania. 

Teatr na rzecz zmian i solidarna młodzież Europy

Za pomocą projektu organizacje i młodzi ludzie z Rumunii, Ukrainy i Gruzji – Stefania, Masha, Niko – chcą zwiększyć rolę sztuki teatralnej w rozwiązywaniu problemów społecznych; chcą wzmocnić swój wkład i swoja rolę w kształtowaniu społeczności lokalnych oraz wspieraniu młodzieży w gorszym położeniu. Projekt pokazuje szerokiej publiczności, że międzynarodowa działalność teatralna  jest skutecznym sposobem reagowania na współczesne problemy.

Realizowane działania w ramach teatru Playback/Forum przyczyniają się do rozwijania międzynarodowych i lokalnych działań artystycznych w Europie oraz zwiększają rolę teatru partycypacyjnego w rozwijaniu potencjału młodych ludzi i w polepszeniu ich pozycji na europejskim rynku pracy.

Głównym celem projektu jest zwiększenie szans zawodowych młodych ludzi z Europy i krajów partnerskich, pokazując nowe perspektywy rozwoju w ramach sztuki teatralnej, szczególnie w ujęciu teatru partycypacyjnego i alternatywnego. 

Zadania wolontariuszy

• tworzenie scenografii, kostiumów, rekwizytów, aranżacja świateł
• podniesienie poziomu świadomości artystycznej i teatralnej na Śląsku i we Wspólnocie Europejskiej
• produkcja oprawy muzycznej spektakli
• organizacja działań międzykulturowych w oparciu o własną kulturę i tradycje wolontariuszy
• promowanie idei solidarności i Wolontariatu Europejskiego
• budowanie pozytywnych relacji ze społecznością lokalną i włączanie jej do aktywności teatralnej poprzez teatr społeczny
• dokumentowanie działań i organizowanych wydarzeń, praca w social media
• praca z ciałem, tekstem i rekwizytami
• nauka różnych form teatru partycypacyjnego i społecznego, w tym teatru Playback/Forum
• praca teatralna z młodzieżą zagrożoną wykluczeniem społecznym 
• uczestniczenie w aktywnościach umiędzynarodowienia działalności teatralne, działania partnerskie i networking
• udział w międzynarodowych projektach Erasmus+ związanych z tematyką projektu, w tym wymianach młodzieżowych, treningach, seminariach kontaktowych
• realizacja spektakli teatralnych

Korzyści z udziału

• zdobycie przez wolontariuszy ciekawego doświadczenia zawodowego w dziedzinie teatralnej
• poznanie technik tworzenia scenografii, kostiumów, rekwizytów,
• nauka pracy z ciałem, tekstem i rekwizytami
• realizacja własnych projektów, w zależności od swojego hobby, zainteresowań i pasji
• wsparcie koordynatora, tutora i mentora
• poznanie technik upowszechniania kultury i promocji sztuki
• szansa nawiązania nowych, międzynarodowych przyjaźni
• nauka języków obcych, w tym języka polskiego i angielskiego
• możliwość podróżowania

Projekt jest współfinansowany z programu Europejski Korpus Solidarności.

Teatr Playback to improwizowana forma teatru, w której widzowie dzielą się prawdziwymi historiami ze swojego życia by potem zobaczyć je odegrane na scenie przez aktorów. 

Ta niezwykła metoda powstała w latach siedemdziesiątych w USA i jest na tyle elastyczna, że można jej używać zarówno w pracy z dużymi społecznościami jak i z małymi grupami. 

W przestrzeni sceny teatralnej, umiejętnie wykorzystywanej przez aktorów, tworzy się unikalna atmosfera równouprawnienia,  z szacunkiem wobec prezentowanych perspektyw. To pozwala w kolejnych krokach zainicjować dialog, w którym do głosu dochodzą osoby, które mają do o/powiedzenia ważne i trudne historie. Teatr Playback daje możliwość wypowiedzenia się tym, którzy są gotowi, aby być wysłuchani i jednocześnie otwarci na nową narracyjną perspektywę. Interaktywność i spontaniczność metody Playbackowego “tu i teraz” wraz z jej odpowiedzialnością i zaangażowaniem społecznym czyni z tej metody doskonałe narzędzie do pracy z tematami i problemami, które są żywe w danej społeczności. 

Podążając za potrzebą chwili, z każdą historią zapraszaną z widowni na scenę, zespół kreuje unikalną atmosferę przedstawienia mądrego mądrością widzów i wrażliwego ich wrażliwością dostarczając doświadczenia, które starożytni nazywali katharsis.

Celem teatru Playback jest tworzenie przestrzeni artystycznie inkluzywnej sprzyjającej rozwojowi jednostki, grupy i społeczności.

Przestrzeni, w której dzięki używaniu narzędzi dramowo-teatralno-playbackowych uczestnicy mogą pełniej doświadczać siebie jak i oddziaływań z innymi, by lepiej zrozumieć swoje miejsce w świecie role odgrywane w relacjach osobistych i społecznych. W magicznej przestrzeni sceny teatralnej gdzie nieuchwytne zostaje unaocznione, to droga staje się ważniejsza od celu, a proces od produktu.

Zajęcia teatralne w ramach grupy Playback prowadzone są przez
Marcina Pietruszkę, instruktora teatru i dramy, który ukończył Uniwersytet Łódzki jako magister dwóch specjalności: teatrologicznej i dziennikarskiej. Działania teatralnie prowadzi przez większą część swojego życia jako dramatopisarz, dramaturg, aktor, reżyser, inscenizator. 

Uczestnik warsztatów z zakresu: pracy z ciałem, głosem, improwizacji, dramy, Teatru Forum, Teatru Niewidzialnego, Playback Theatre, z zastosowania metod pracy Augusto Boala na sali szkoleniowej. Szkolił i szkoli się w dalszym ciągu się m.in. New York School of Playback Theatre, TeleDrama, Escuela Iberica de Teatro Playback, Szkoła Impro Warszawa, DramaWay, Stopklatka. Pasjonat teatru zaangażowanego społecznie w każdej jego odsłonie (zwłaszcza teatru Niewidzialnego), fascynat Teatru Playback, storytellingu oraz żonglerki. Członek grupy Polski Teatr Playback 3.0, członek Stowarzyszenia Ogrody Teatru, założyciel grupy Playbackowej 4people.company.  Współpracuje z Grunwald CJO i okazjonalnie z Voice and More.