Zagłębiowski Szlak Kobiet. Stacja Sosnowiec – to nowoczesna spacerowo – herstoryczna inicjatywa , której zadaniem jest przywrócenie pamięci o kobietach, które na terenie Sosnowca tworzyły, działały, organizowały pomoc dla ubogich, zakładały pierwsze szkoły i szpitale.
Na sosnowieckim Szlaku spotkamy: działaczki społeczne, organizatorki działań dobroczynnych, pomocy dla uchodźców, żołnierzy AK, kuchni dla biednych, kuchni dla robotników i ich rodzin, sierocińca, lekarki, organizatorki biblioteki w plecaku, żony przedsiębiorców, powieściopisarki, aktorki, artystki, nauczycielki, działaczki ruchu oporu.
Szlak sosnowiecki składa z czterech tematycznych Tras spacerowych prowadzących śladami niezwykłych Sosnowiczanek, kobiet, które swoje losy związały z miastem na zawsze, bądź na chwilę, wykonując ważne zadanie, lub oferując swoją obecność wtedy, gdy były potrzebne. Zaangażowane, wrażliwe i silne, zostawiły tu swoje ślady.
W 2018 r. zainaugurowano powstanie dwóch pierwszych Tras Zagłębiowskiego Szlaku : Trasę „A”– artystki, aktorki zainaugurowała Pola Negri. Szyld ze zdjęciem aktorki usytuowany przed sosnowieckim dworcem, sfinansowany został ze środków sponsorów.
Druga trasa to Trasa ”D”– działaczki dobroczynne. Trasę otworzyła Klara Dietel – żona przedsiębiorcy sosnowieckiego, organizatorka jadłodajni dla biednych robotników. Szyld Klary Dietel powstał ze środków Gminy Sosnowiec. Dzięki środkom uzyskanym w 2019 r. w ramach aplikacji złożonych na konkursy ogłoszone przez samorząd Gminy Sosnowiec i samorząd województwa śląskiego, zawieszono kolejnych 5 szyldów na kolejnych trasach. Trasie ”P” – przedsiębiorczynie – Wanda Telakowska, organizatorka polskiego wzornictwa przemysłowego, której nie istniejący już zakład „WANDA”, zawdzięczał swoją nazwę; Helena Rzadkiewiczowa- założycielka 7 klasowej Szkoły Realnej dla dziewcząt i Małgorzata Woźniak – założycielka pierwszej w Sosnowcu Odlewni Stali.
Trasę „O” – działaczki ruchu oporu otworzyły: Michalina Konieczna – ur. w 1896 roku w Sosnowcu, działaczka społeczna, członkini Związku Orła Białego i łączniczka Armii Krajowej, rozstrzelana w 1942 roku w Oświęcimiu i Anka Kowalska – pisarka, działaczka opozycyjna w okresie PRL.
Przystanki na trasach tworzą nowoczesne i atrakcyjne instalacje w postaci przeźroczystych, prostokątnych, dwustronnych bilboardów ze zdjęciem naturalnej wielkości osoby, biogramem z jednej strony i informacją o związkach osoby z miejscem – drugiej. Zawieszone są na gminnych słupach energetycznych, na bezpiecznej wysokości. Całość wpisana jest w krajobraz miejski i stanowi punkt informacyjny na Szlaku Kobiet Sosnowca.
Dzięki współpracy Stowarzyszenia z Muzeum i Gminą Sosnowiec, Szlak zostanie wpisany w mapę i ofertę turystyczną miasta, a wymienione instytucje zajmą się jego utrzymaniem po zakończeniu realizacji projektu, co zapewni inicjatywie trwałość. Do tej pory na czterech Trasach Szlaku rozmieszczono 7 szyldów znaczących Sosnowiczanek. Planuje się, iż docelowo na czterech Trasach Szlaku rozmieszczonych zostanie ok. 40 bilboardów.
Stowarzyszenie planuje objąć Szlakiem także inne miasta Zagłębia (Będzin, Dąbrowa Górnicza itd.). Mimo, iż w innych częściach Polski powstało już kilka Szlaków jest to pierwszy tak nowoczesny wizualnie i atrakcyjny Szlak spacerowo- historyczny w przestrzeni publicznej, w Polsce. Dzięki współpracy Stowarzyszenia z instytucjami gminnymi / Wydział Kultury i Promocji Miasta, Wydział Sportu i Turystyki, Wydział Edukacji, Miejskie Muzeum Schoena, Centrum Informacji Miejskiej/ i ich poparciu dla inicjatywy, Szlak znajdzie się w istotnych publikacjach i mediach miejskich/ albumy miejskie, itp.
Inicjatorka:
Halina Sobańska – sobanska.halina1@gmail.com
20 Spacerów Herstorycznych na 120 urodziny miasta
Dzięki dotacji z Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWE FIO na lata 2021-2030, “Zagłębiowski Szlak Kobiet. Stacja Sosnowiec” wzbogacił się o kolejnych 15 szyldów znaczących Sosnowiczanek!
Projekt realizowany jest na terenie Sosnowca od 01.08.2021 do 31.12.2021. Dotychczas na na czterech Trasach Szlaku znajdowało się 7 kobiet, ale wkrótce dołączą do nich:
- Trasa „A” – aktorki, artystki, naukowczynie:
– Natalia Stokowacka – śpiewaczka operowa;
– Alicja Dorabialska – polska fizykochemiczka;
– Maria Nogaj – malarka, działaczka, społeczna i oświatowa;
– Janina Kiepura Osiecka – śpiewaczka, kuzynka Jana Kiepury;
– Jadwiga Maziarska – malarka;
– Tacjanna Wysocka – baletmistrzyni;
– Janina Kraupe-Świderska – malarka.
- Trasa „D” – działaczki dobroczynne:
– Fanny Lamprecht – organizatorka działań dobroczynnych;
– Elżbieta Schoen – prowadziła ożywioną działalność charytatywną;
– Nadzieja Griniuk–Berdo– lekarka, działaczka społeczna;
– Maryla Kondracka – nauczycielka, prowadziła „bibliotekę w plecaku”; - Trasa „O” – działaczki ruchu oporu:
– Helena Gubała – działaczka żydowskiego ruchu oporu;
– Bronisława i Zofia Binkówny – działaczki ZWZ rozstrzelane przez Niemców;
– Jadwiga Makowska – nauczycielka tajnego nauczania. - Trasa „P” – przedsiębiorczynie:
– Józefa Siwikowa – jej pensja dała początek dzisiejszemu liceum im. Emilii Plater.
W ramach projektu przeszkolonych zostało 10 przewodników/przewodniczek, którzy zdobędą umiejętności oprowadzania po Szlaku, powstał ebook „Spacerownik po Zagłębiowskim Szlaku Kobiet” i interaktywna aplikacja na telefon. Aplikacja jest darmowa, dostępna zarówno na Androida: http://bityl.pl/rFkVD i IOS: http://bityl.pl/Qdh5T oraz w wersji dwujęzycznej (polsko-angielskiej).
Powstał również Program Aktywnej Edukacji Nieformalnej na Szlaku w postaci scenariusza lekcji, który są pomocą dydaktyczną dla nauczycieli historii i wiedzy o społeczeństwie i edukacji regionalnej. Scenariusz lekcji dla szkół podstawowych i Scenariusz lekcji dla szkół ponadpodstawowych.
Przeprowadzone zostały spacery po Szlaku, odbyło się seminarium upowszechniające rezultaty projektu. W seminarium wzięło udział 100 osób. W projekcie łącznie wzięło udział około 350 osób. Zapraszamy do śledzenia naszych działań na Facebooku!
